Zehra Onar

 

 

 

 

 

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

Tüp bebek tedavisi kadının vücudunda o ay için gelişmiş olan yumurtaların ultrason eşliğinde toplanıp laboratuar ortamında embriyolog tarafından hastanın eşinin spermi ile döllenmesidir. Laboratuar ortamında hazırlanan embriyolar uygun zamanda anne rahmine yerleştirilir , transfer edilir.

Tüp bebek tedavisi kimler için uygundur?

Tüp bebek tedavisine başvuran çiftlerin yaklaşık yarısında kadına bağlı diğer yarısında da erkeğe bağlı nedenler söz konusudur. Genel olarak en sık tüp bebek tedavisi gerektiren durumları sıralayacak olursak:

*Yumurta rezervi (kapasitesi) azalmış kişiler (yaş,genetik nedenler, çikolata kistleri, geçirilmiş ameliyatlar vb nedeniyle)
*İleri yaşta çocuk sahibi olmak isteyen çiftler
*Sahip olduğu genetik hastalık nedeniyle embriyoda genetik tahlil yapılması gereken çiftler
*Tüplerde normal gebeliğe imkan vermeyen ve onarılamayacak hasarın olması
*Karın içinde ileri derecede yapışıklık olması (geçirilmiş ameliyatlar , endometriyozis vb nedenli)
*Spermde sayısal ya da şekilsel olarak ileri derecede düşüklük olması ya da hiç spermin olmaması (Azoospermi)
*Genetik olarak anormal embriyo üretme riski yüksek olan çiftler
*Tetkikleri normal olmasına rağmen yeterli süre beklemelerine rağmen gebelik elde edemeyen çiftler
*Çiftlerden herhangi birinin hastalığı nedeniyle yumurta/sperme zarar verme riski olan tedaviye başlama zorunluluğu olan durumlar ( örneğin başka bir nedenle kemoterapi ya da radyoterapi planlanan çiftlerde fertilitenin korunabilmesi amaçlı)

Kadınlarda kısırlık nedenleri nelerdir?

*Yumurtlama problemleri (En sık nedendir. Yumurta rezervindeki azalmaya bağlı olabileceği gibi hormonal nedenler ve polikistik over gibi yumurta sayısının fazla olduğu durumlarda da görülebilir)
*Tüplerde tamamen tıkanıklık ya da genişleme (hidrosalpenks) gibi bozuklukların varlığı
*Rahimde doğumsal (septum,perde gibi) ya da edinsel (polip,myom,yapışıklık gibi) problemlerin olması
*İleri yaş
*Hormonal düzensizlikler
*Cinsel ilişkinin gerçekleştirilemediği durumlar ( vaginismus gibi)

Erkeklerde kısırlık nedenleri nelerdir?

*Azoospermi (doğumsal ya da edinsel nedenlere bağlı olarak semen örneğinde hiç sperm olmaması)
*Sperm üretiminin ileri derecede etkilendiği durumlar (spermde sayı-hareketlilik ve yapısal değerlendirmede ileri derecede düşüklük olması)
*Cinsel fonksiyon bozuklukları (psikolojik ya da herhangi bir tıbbi rahatsızlık/ilaç yan etkisine bağlı olarak cinsel birlikteliği gerçekleştirmeye yeterli ereksiyonun sağlanamaması ya da boşalma ile ilgili ortaya çıkan sorunlar)

Tüp bebek tedavisi öncesi hangi tetkikler yapılmalıdır?

Tedaviye başlamadan önce kadın ve erkekten bazı tetkikler istenmesi gerekir. Kadınlardan bazı hormon testleri (TSH,AMH,prolaktin süt hormonu ..), kan sayımı, sarılık testleri ve ilaçlı rahim filmi (HSG) ile erkek hastalardan spermiogram ve sarılık testleri istenir. Bunlar temel tetkikler olup hastanın özel durumuna göre genetik test ya da daha ileri sperm testleri istenebilir.

Tüp bebek tedavisine ne zaman başlanır?

Tetkikleriniz ve varsa önceki tedavi sonuçlarınız göz önünde bulundurularak tedavi protokolünüz belirlenir. Yumurtalıkları geliştirmek için uzun veya kısa protokoller kullanılır.
Uzun protokollerde iğneler yumurta toplanacak aydaki adetinizden yaklaşık 1 hafta önce başlar, bunlar beyinden salgılanan hormonları baskılayarak adet döneminde başlanacak olan yumurta büyütücü iğneler için uygun hormonal ortamı sağlar. Adet döneminde iğne sayısı ikiye çıkarak totalde yaklaşık 3 hafta sonunda yumurtalar toplanır.
Kısa protokol uygulanacaksa yumurta geliştirici iğnelere adet döneminizde başlanır. Tedavinin 5-6. gününde tedaviye ikinci bir iğne de eklenerek ortalama iki haftalık sürenin sonunda yumurtalar toplanır.

Yumurta toplama işlemi ne kadar sürer? Ağrılı mıdır?

Kişinin yumurta sayısına göre değişmekle beraber genellikle 10-15 dakika gibi kısa sürede yumurtalar ultrason ve ultrasona bağlı hareket ettirilen bir iğne yardımıyla toplanır. İşlem esnasında damardan uygulanacak anestezik ilaç yardımıyla hasta uyur ve herhangi bir ağrı hissetmez.

Yumurta toplama sonrası ilaç kullanmaya devam etmek gerekir mi?

Yumurtalar toplandıktan sonra ,transfer işlemi yapılacaksa, tedavinize bazı ek ilaçlar eklenebilir (progesteron gibi).

Embriyonun rahme transferi için en uygun dönem ne zamandır?

Embriyonun rahme transfer işlemi yumurta toplama işlemi sonrası 3-5. günler arasında yapılabileceği gibi rahim içi kalınlık ya da hormonal durumdan dolayı embriyolar dondurulup transfer işlemi bir başka aya da ertelenebilir.

Transfer sonrası gebelik testi için en uygun dönem ne zamandır?

Transferden sonra erken dönemlerde tutunma olsa da kandan bakılacak ilk beta hcg testi için transfer sonrası 10-12. günler uygun zamandır

>> Bu bölüm ile ilgili diğer konular